De regels rondom flexibele arbeidscontracten worden de komende periode flink aangepakt. Zo zullen nul-urencontracten straks niet langer mogelijk zijn. Ook de regelgeving voor tijdelijke- en uitzendcontracten gaat op de schop. Verder zullen zzp-ers te maken krijgen met een verplichting om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.
Op 3 april 2023 heeft Minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een brief aan de Tweede Kamer gestuurd. Daarin informeert zij de Tweede Kamer over de komende maatregelen voor de arbeidsmarkt.
De Minister constateert dat de huidige regels rondom werk ervoor zorgen dat bedrijven onvoldoende wendbaar zijn en dat sommige mensen onvoldoende werk- en inkomenszekerheid hebben. Zij verwijst naar eerdere adviezen van de SER, de commissie Borstlap en de WRR.
Zelfstandigen moeten volgens de Minister kunnen rekenen op een betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering. Werkenden met een oproepcontract moeten uit kunnen gaan van een hogere mate van inkomens- en roosterzekerheid. Werkenden via een uitzendbureau krijgen sneller een contract met meer zekerheid. Het kabinet borgt tenslotte dat tijdelijk werk ook tijdelijk wordt ingezet, door de huidige onderbrekingstermijn die geldt voor ketens van tijdelijke contracten (6 maanden) te laten vervallen en te vervangen door een administratieve vervaltermijn.
De hoofdlijnenbrief beschrijft dat er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering komt voor zelfstandigen. Dit om te voorkomen dat zelfstandigen geen financieel vangnet hebben in geval van arbeidsongeschiktheid. En om te voorkomen dat de risico’s in dat geval voor rekening komen van de samenleving.
De gedachte is dat alleen IB-ondernemers onder het bereik van de regeling vallen. De directeur-grootaandeelhouder valt hier dus niet onder. Dit omdat het aandeel onverzekerden onder IB-ondernemers aanzienlijk groter is dan onder DGA’s.
Uitgangspunt is verder dat de verzekering pas tot uitkering komt na een wachttijd van 1 jaar ziekte. Zelfstandigen dienen dus een jaar ziekte zelf te kunnen bekostigen. Dat kunnen zij bijvoorbeeld doen door zelf een private verzekering af te sluiten.
De minimale uitkering bedraagt 70% van het laatstverdiende inkomen tot aan de grens van 143% van het minimumloon. De uitkering is maximaal 100% van het minimumloon.
De Minister is voornemens nul-uren- en min/maxcontracten af te schaffen. Dit soort contracten bieden volgens de Minister te weinig inkomens- en roosterzekerheid. In plaats daarvan komt er een basiscontract. Voor studenten en scholieren blijft de situatie echter zoals die nu is.
Het basiscontract biedt een werknemer straks zekerheid over een minimaal aantal uren en daarmee over het minimale inkomen. Daarbij kan afgesproken worden dat de werknemer zich beschikbaar dient te houden voor maximaal 130% van de afgesproken uren. Bij een basiscontract van 10 uur betekent dit dus dat de werknemer daarbovenop voor maximaal 13 uur beschikbaar dient te zijn voor werk. Een oproep buiten deze bandbreedte max de werknemer weigeren.
De Minister is van plan om op deze contracten de lage WW-premie te gaan toepassen, mits sprake is van een contract voor onbepaalde tijd.
Uitzendkrachten krijgen al na 52 gewerkte weken (in plaats van 78 weken) een contract met meer zekerheid. De meest onzekere fasen worden verkort en er ontstaat eerder recht op een vast dienstverband.
Verder zullen de arbeidsvoorwaarden uitzendkrachten, nog meer dan nu al het geval is, gelijk worden getrokken met werknemers die in dienst zijn van het bedrijf aan wie zou worden uitgeleend.
Tenslotte zal er een certificeringsstelsel komen voor de uitzendbranche.
Op dit moment kan er tussen werknemer en werkgever na 6 maanden opnieuw een keten van maximaal 3 tijdelijke contracten worden overeengekomen. Er ontstaat in dat geval dus geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Deze regelgeving leidt er volgens de Minister toe dat werknemers te lang in contracten voor bepaalde tijd werkzaam zijn.
De onderbrekingstermijn van 6 maanden gaat veranderen en wordt verlengd naar 5 jaar. Deze aanpassing geldt overigens weer niet voor scholieren en studenten. En ook voor seizoensarbeid blijven de huidige regels gelden.
Het kabinet kondigt in de brief nog meer maatregelen aan. Zo zal er een arbeidscommissie komen die de toegang tot het arbeidsrecht wil verbeteren. Er zal een verlenging komen van de Inkomensvoorziening Oudere werklozen (IOW) en komt er meer wendbaarheid voor werkgever binnen contracten van meer dan 30 uur per week.
Ook is het kabinet bezig met het creëren van meer duidelijkheid voor werkgevers bij langdurige ziekte. Er zal de re-integratie na 1 jaar in principe richt op het tweede spoor. Dus bij een andere werkgever dan de eigen werkgever.
Verder komt er een zogenaamde Crisisregeling. Wanneer sprake is van een crisis en er ten minste 20% minder werk is, dan komt er een tijdelijke tegemoetkoming en kunnen de werknemers tijdelijk in een ander functie of op een andere locatie te laten werken.
Tenslotte zegt de Minister toe meer duidelijkheid te gaan creëren bij de beoordeling van de arbeidsrelatie. Dus of er sprake is van ondernemerschap of een arbeidsovereenkomst. Daarbij denkt het Kabinet aan een nadere inkleuring van het criterium ‘gezag’ en een ondergrens in het tarief van zelfstandigen.
De uitwerking van het aangekondigde pakket zal nog enige tijd op zich laten wachten. Zodra hierover meer bekend is zullen de arbeidsrechtspecialisten van Vogelaar Bosch Spijer Advocaten u hierover nader informeren.
