Met enige regelmaat worden wij in de erfrechtpraktijk geconfronteerd met het volgende. Cliënten die hun broers en/of zussen verdenken van het feit dat er goederen uit de nalatenschap worden achtergehouden. Vaak is niet duidelijk wat er met het schilderij van vader is gebeurd, ontbreekt het kluisje met contant geld wat altijd op zolder lag. Of is er toch wel heel veel geld van de bankrekening verdwenen kort voor het overlijden. Gelukkig gaat het in de meeste gevallen goed en wikkelen de erfgenamen in onderling overleg de nalatenschap naar behoren af. In de gevallen waarbij het misgaat kan de erfgenaam zich dan tot de advocaat wenden.
Wanneer daadwerkelijk blijkt dat één van de erfgenamen goederen opzettelijk heeft kwijt gemaakt, heeft de wet hiervoor een sanctie bedacht. Artikel 3:194 lid 2 BW zegt:
” Dat een deelgenoot die opzettelijk tot de gemeenschap behorende goederen verzwijgt, zoek maakt of verborgen houdt, verbeurt zijn aandeel in die goederen aan de andere deelgenoten.”
Dit houdt in dat het goed op dat moment niet meer kan toekomen aan de erfgenaam die dit goed opzettelijk heeft verzwegen en of kwijt gemaakt.
Een voorbeeld uit de rechtspraak is de uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 10 maart 2020. Wat speelde er in deze zaak. Broer en zus zijn erfgenamen in de nalatenschap van hun tante. Tante is op 7 januari 2014 overleden. Tot de nalatenschap behoren volgens de broer ook de sieraden van tante. Deze sieraden zitten enkele maanden voor haar overlijden nog opgeborgen in het trommeltje. Dit trommeltje wordt door de zus is bewaard en is nog steeds in haar bezit.
Verder is er nog een oud taxatierapport van de sieraden. Een getuige heeft verklaard dat in dat taxatierapport van 6 juni 1974 sieraden staan genoemd die nu niet meer aanwezig zijn. Ook zijn er sieraden die niet in het taxatierapport zijn vermeld. Verder geeft de zus aan dat zij op verzoek van tante een gouden armband aan de dominee heeft gegeven.
Het gerechtshof kan niet vaststellen welke sieraden er nog precies waren toen tante overleed. De broer heeft dan ook niet kunnen bewijzen dat de sieraden uit het taxatierapport bij het overlijden van tante nog aanwezig waren. Het is voor het gerechtshof niet duidelijk geworden welke sieraden er precies tot de erfenis van tante behoren. Wel is duidelijk dat de gouden armband nooit aan de dominee is gegeven gezien zijn uitdrukkelijke ontkenning. De armband behoort dan ook nog tot de nalatenschap.
In de procedure verklaart de zus dat uit de aangifte successie blijkt dat er geen sieraden meer waren bij het overlijden van tante. Verder geeft de zus aan dat voor zover zij weet, tante haar sieraden gedurende haar leven heeft weggeschonken dan wel verkocht. De broer geeft aan dat hij van zeer naasten van tante heeft begrepen dat tante haar juwelen en sieraden veilig in een kluis opgeborgen had. Deze moeten er dan ook nog zijn.
Vervolgens geeft de zus aan dat zij in het verleden een aantal sieraden heeft gekregen. Het zou gaan om kettinkjes, ringen en oorbellen.
“Uit deze verklaringen blijkt dat de zus wist dat tot de nalatenschap van erflaatster sieraden behoorden en dat voor haar broer heeft verzwegen. Zij heeft die sieraden voor hem verborgen gehouden. Er is aldus sprake van het opzettelijk verzwijgen en verborgen houden van de sieraden op grond van artikel 3:194 lid 2 BW. Zij had naar aanleiding van de dagvaarding in eerste aanleg van haar broer in haar conclusie van antwoord van 15 april 2015 moeten spreken over de in het trommeltje aanwezige sieraden, maar heeft toen willens en wetens gezwegen. Zij heeft haar aandeel in de sieraden ingevolge artikel 3:194 lid 2 BW dan ook op 15 april 2015 verbeurd. Door deze opzettelijke verzwijging en verberging behoren de sieraden met ingang van 15 april 2015 niet langer tot de nalatenschap van erflaatster en komen deze vanaf dat moment alleen aan de broer als rechthebbende toe. Omdat de sieraden niet langer behoren tot de nalatenschap is verdeling daarvan niet aan de orde.”
De sanctie die dus wordt opgelegd is groot. De broer wordt nu de enige rechthebbende van de sieraden van zijn tante en zijn zus heeft het nakijken. Probleem blijft echter wel dat in deze procedure niet duidelijk is welke sieraden er nu precies tot de nalatenschap behoren. Beide partijen hebben dit onvoldoende duidelijk kunnen maken. In hoeverre deze juridische oplossing dan ook leidt tot een oplossing waarin de praktijk partijen verder mee kunnen, is nog maar zeer de vraag.
Mocht u vragen hebben over de erfenis en het eventueel verzwijgen of onttrekken van goederen uit de erfenis, neem dan geheel vrijblijvend contact op met ons kantoor.
