“De Dag van de Scheiding” is in het leven geroepen door de Vereniging van Familierecht Advocaten en Scheidingsmediators (vFAS) om aandacht te vragen voor de noodzaak van een goede begeleiding van partners die gaan scheiden.
Dit jaar op 13 september staat de Dag van de Scheiding in het teken van samenwoners. Het aantal ongehuwde samenwoners in Nederland is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Daarmee neemt ook het aantal samenwoners dat uit elkaar gaat toe. Wat zijn de gevolgen voor samenwoners die uit elkaar gaan en wat moet er allemaal geregeld worden?
Het scheidingsproces van samenwonersHet scheidingsproces bij gehuwden en samenwoners verschilt. Wie geen samenlevingsovereenkomst en geen kinderen heeft, hoeft bij het beëindigen van de relatie in beginsel alleen de gemeenschappelijke vermogensbestanddelen te verdelen. Hier komt geen rechter aan te pas, tenzij partijen hier niet uitkomen. Desalniettemin moet er veel geregeld worden.
Samenwoners hoeven bij het uiteengaan geen afspraken te maken over pensioen en alimentatie, tenzij dit expliciet is vastgelegd in een samenlevingsovereenkomst. Anders dan bij gehuwden bestaat er namelijk geen wettelijk recht op pensioen en alimentatie. Dit laatste is dan ook gelijk één van de grootste verschillen tussen gehuwden en samenwoners.
In een samenlevingsovereenkomst zijn (financiële) afspraken opgenomen die gelden tijdens de samenleving. Vaak is in de samenlevingsovereenkomst ook opgenomen hoe de overeenkomst kan worden beëindigd. Afspraken over de verdeling van de kosten van de huishouding zijn vast onderdeel in bijna elke samenlevingsovereenkomst. Ook zijn er vrijwel altijd afspraken opgenomen over investeren in een goed van de ander of in een gemeenschappelijk goed.
Bij het einde van de samenleving kan het zo zijn dat samenwoners op basis van de gemaakte afspraken met elkaar afrekenen. Bijvoorbeeld als de een meer heeft bijgedragen dan de ander bij de aankoop van een woning of de kosten van de huishouding. Tot slot zijn samenwoners met minderjarige kinderen verplicht om een ouderschapsplan op te stellen bij het uiteengaan. Samenwoners zijn, in tegenstelling tot gehuwden, niet verplicht dit ouderschapsplan aan de rechter voor te leggen.
Een grote groep stellen leeft samen zonder samenlevingsovereenkomst, de zogeheten informele samenwoners. Een samenlevingsovereenkomst is niet verplicht, maar wel aan te bevelen in het geval van een gezamenlijk koophuis of kinderen. Voor degenen die niets hebben geregeld kunnen bij de beëindiging van de samenwoning daardoor de nodige complicaties ontstaan. Vaste lijn in de rechtspraak is dat de wettelijke regels die op het huwelijk van toepassing zijn, niet gelden voor samenwoners. Het achterwege laten van een samenlevingsovereenkomst kan derhalve tot onzekerheid en discussie leiden.
Hebt u hulp nodig bij de afwikkeling van de samenlevingsovereenkomst of woont u informeel samen en gaat u uit elkaar, neem dan vrijblijvend contact op met een van onze familierechtadvocaten.
