Op een gemiddelde dag komen 465 kinderen ter wereld in Nederland. De meeste mannen (80%) hebben het wettelijke vaderschap tijdens de zwangerschap of bij de geboorte geregeld door het kind te erkennen. Het erkennen van een kind betekent echter niet dat de man eveneens belast is met het gezag over het kind. In deze blog staan de onderwerpen erkenning en ouderlijk gezag centraal.
Als een kind tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is geboren, dan wordt de echtgenoot of geregistreerd partner van rechtswege als vader aangemerkt (artikel 1:199 sub a BW). De man hoeft hiervoor niet de biologische vader van het kind te zijn. Is het huwelijk ontbonden door een echtscheiding voor de geboorte van het kind, dan staat het vaderschap niet vast. In een dergelijk geval dient de ex-echtgenoot het kind te erkennen.
De man staat niet in familierechtelijke betrekking tot het kind, indien het kind niet binnen het huwelijk van de man en 
vrouw is geboren. Door een kind te erkennen ontstaat er een familierechtelijke betrekking tussen de erkenner en het kind (artikel 1:199 sub c BW). De man krijgt door de erkenning onder andere het recht en de plicht om het kind te onderhouden. Door het kind te erkennen, heeft de man niet automatisch het gezag over het kind. De man heeft wel een omgangsrecht en is, zoals eerder is aangegeven, onderhoudsplichtig.
De erkenning kan plaatsvinden tijdens de zwangerschap, bij de geboorteaangifte of op enig moment na de geboorte. Indien de moeder of het kind geen toestemming verleent voor de erkenning, dan kan de man – enkel door tussenkomst van een advocaat – een verzoek indienen bij de rechtbank om vervangende toestemming tot erkenning (artikel 1:204 lid 3 BW).
Indien de verwekker het kind niet wil erkennen, dan kan de moeder dan wel het kind – enkel door tussenkomst van een advocaat of bijzondere curator – een verzoek om gerechtelijke vaststelling indienen bij de rechtbank (artikel 1:207 BW). Het voornoemde is een laatste redmiddel om een familierechtelijke band tot stand te brengen tussen de verwekker en het kind.
Het ouderlijk gezag houdt in dat de ouders beslissingen kunnen nemen over de opvoeding en verzorging van het kind, bijvoorbeeld schoolkeuze, inzet van medische hulp en aanvraag van paspoort.
De biologische moeder heeft van rechtswege het ouderlijk gezag over het kind. De man heeft eveneens automatisch gezag over het kind, indien het tijdens huwelijk of geregistreerd partnerschap is geboren.
Ouders die niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben, krijgen niet automatisch allebei het gezag. Enkel de moeder is van rechtswege belast met het gezag (eenhoofdig gezag). Als de ouders gezamenlijk gezag willen, dan dienen zij dit aan te vragen.
Het is enkel mogelijk om het ouderlijk gezag aan te vragen, indien de man het kind heeft erkend. De aanvraag van het gezag kan op elk gewenst moment worden gedaan. De aanvraag kan zowel digitaal plaatsvinden met DigiD als schriftelijk.
Indien de moeder geen toestemming geeft voor gezamenlijk gezag, dan kan de man – enkel door tussenkomst van een advocaat – een verzoek tot vervangende toestemming indienen bij de rechtbank (artikel 1:253 c BW).
Hebt u vragen over ouderlijk gezag of erkenning? Neem dan vrijblijvend contact op met één van onze familierechtadvocaten.
