Het gebruik van social media blijft groeien. In Nederland besteden mensen dagelijks gemiddeld anderhalf uur van hun tijd aan social media. Het gebeurt regelmatig dat foto’s van minderjarige kinderen en/of filmpjes worden gedeeld door ouders, familie en vrienden op bijvoorbeeld Facebook. Mag dit eigenlijk? Rechtbank Gelderland heeft recent antwoord gegeven op deze vraag.
(c) StockSnap via Pixabay
Eiseres is de moeder van drie minderjarige kinderen. Eiseres heeft ruim een jaar geen contact met haar eigen moeder, gedaagde. Gedaagde is de grootmoeder van de minderjarige kinderen. Over de periode van april 2012 tot april 2019 heeft één van de drie minderjarige kinderen bij zijn grootouders gewoond. Gedaagde heeft in het verleden foto’s van de kinderen van eiseres op haar Facebook-pagina geplaatst.
Op 29 februari 2020 schreef eiseres een brief aan gedaagde, waar onder meer het volgende staat:
‘Er is u meermaals verzocht via de politie, om de foto’s op u social media betreffende mijn minderjarige kinderen te verwijderen. Aangezien u hier geen gehoor aan geeft en ik als gezaghebbende partij niet wens dat mijn minderjarige kinderen op sociaal media ten toon worden gesteld attendeer u daarom via deze weg nogmaals de foto’s te verwijderen. Doet u dit niet neem ik vervolg stappen. Tevens heeft mij advocaat al aangegeven dat er per dag dat er foto’s van mijn minderjarige kinderen die u zonder toestemming van de gezaghebbende tentoonstelt een dwangsom staat.
Dus u heeft tot donderdag 5 maart de tijd om de foto’s van al u sociaal media platformen te verwijderen. Doet u dit niet hoort u spoedig van mij advocaat’.
Op 18 maart 2020 vroeg de advocaat van eiseres gedaagde nogmaals om alle foto’s van de minderjarige kinderen die op social media staan te verwijderen. Daarnaast vroeg hij om in de toekomst geen foto’s van de kinderen te plaatsen op social media.
Eiseres vordert in kort geding dat de voorzieningenrechter gedaagde zal verbieden foto’s van de kinderen op social media te plaatsen, te tonen of te verspreiden. Daarnaast vordert zij dat gedaagde onmiddellijk alle foto’s van de kinderen van social media verwijdert en verwijderd houdt. Als stok achter de deur vordert eiseres dwangsommen ter hoogte van € 250,00 per dag.
Volgens eiseres handelt gedaagde onrechtmatig, dan wel in strijd met AVG. Dit omdat zij foto’s van kinderen heeft geplaatst op social media zonder toestemming van de ouders. Eiseres wil de privacy van de kinderen beschermen. Om die reden wil zij geen foto’s van de kinderen op social media. Het publiceren van de foto’s van de kinderen op social media maakt ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van hen.
Gedaagde erkent foto’s van haar kleinkinderen te hebben geplaatst op Facebook. Gedaagde heeft alle foto’s van twee kleinkinderen verwijderd. De foto’s van één kleinkind heeft zij niet verwijderd. Gedaagde heeft gevraagd om alleen die foto’s op haar Facebook te mogen plaatsen. Gedaagde zou een bijzondere band hebben met haar kleinkind, omdat zij langere tijd voor hem heeft gezorgd.
Tijdens de telefonische mondelinge behandeling is aan de orde gekomen dat gedaagde ook een foto van de kinderen op Pinterest heeft staan. De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat thans nog een foto van één minderjarig kind van eiseres op Facebook staat van gedaagde en één foto van de minderjarige kinderen op Pinterest. De vraag is of gedaagde deze foto’s moet verwijderen.
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (‘AVG’) beschermt de grondrechten en fundamentele vrijheden van natuurlijke personen, met name hun recht op bescherming van de persoonsgegevens. De verordening is niet van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens door natuurlijke personen bij de uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit.
Het is niet uit te sluiten dat het plaatsen van een foto op een persoonlijke Facebookpagina onder zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit valt. De voorzieningenrechter is van oordeel dat onvoldoende vast is komen te staan hoe gedaagde haar Facebook- dan wel Pinterestaccount heeft ingesteld/afgeschermd. Ook is onduidelijk of de foto’s via bijvoorbeeld Google te vinden zijn. Daarnaast is niet uit te sluiten dat geplaatste foto’s op Facebook verspreid kunnen worden. Om deze reden heeft de voorzieningenrechter de AVG en UAVG op het onderhavige geschil van toepassing verklaard.
De UAVG bepaalt dat voor het plaatsen van foto’s van minderjarigen, die de leeftijd van 16 jaren nog niet hebben bereikt, toestemming van hun wettelijke vertegenwoordiger(s) is vereist. De minderjarige kinderen van eiseres zijn jonger dan 16 jaar. Eiseres heeft als wettelijk vertegenwoordiger geen toestemming gegeven aan gedaagde om foto’s van de kinderen op social media te plaatsen. Gelet hierop dient gedaagde de foto’s van de kinderen die op Facebook en Pinterest staan te verwijderen. Daarnaast mag gedaagde geen foto’s van de minderjarigen kinderen meer plaatsen op social media, zonder voorafgaande toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger(s). Het emotionele belang van de gedaagde om foto’s op social media te plaatsen, leidt niet tot een ander oordeel. De gevorderde dwangsommen zijn gematigd (€ 50,00 per dag) en gemaximeerd (€ 1.00,00).
Kortom, uit deze uitspraak blijkt eens te meer dat voor het plaatsen van een foto en/of video van een minderjarig kind op social media de toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger(s) vereist is. Indien u met een dergelijke situatie geconfronteerd wordt en hierover vragen heeft neem dan contact op met één van onze familierecht advocaten!
