Een biologische ouder heeft recht op contact met zijn of haar kind. Het is daarbij niet vereist dat deze ouder het kind heeft erkend en gezag over het kind heeft. Een kind heeft recht op een relatie met beide ouders. Hoe zit het als een ouder al enige tijd buiten beeld is? Kan het contact hernieuwd worden tussen ouder en kind? Het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch heeft zich recent gebogen over deze vraag.
Partijen zijn ongeveer twee jaar getrouwd geweest. Tijdens het huwelijk is een kind geboren (in 2009). De ouders hebben samen het gezag over het kind. Bij de echtscheidingsbeschikking (2011) is geen zorgregeling vastgelegd. Partijen zouden in onderling overleg een zorgregeling met elkaar overeenkomen. Er is echter hier nooit structureel uitvoering aan gegeven, hoogstens vijf à zes keer. De vader heeft voor het laatst tien jaar geleden contact gehad met het kind.
Na de echtscheiding heeft de moeder een langdurige relatie gehad met een ander. Uit de relatie is een tweede kind geboren. Na de beëindiging van de relatie gaan beide kinderen om het weekend naar de ex-vriend van de moeder. De ex-vriend van de moeder is echter niet de biologische vader van ‘kind 1’.
De vader heeft verzocht een zorgregeling vast te stellen tussen hem en het kind van één weekend per veertien dagen en de helft van 
de vakanties en feestdagen. Als de rechter het nodig acht, heeft de vader verzocht de zorgregeling onder begeleiding te laten plaatsvinden en op te bouwen.
De vader ziet in dat hij veel fouten heeft gemaakt en hij te lang buiten beeld is geweest. De vader neemt hiervoor zijn verantwoordelijkheid. Hij heeft een hoop ellende gehad (huis kwijt, auto weg en schulden). Nu beschikt de vader over de middelen om te vechten voor zijn kind. De vader kon jarenlang geen contact met het kind opnemen, want hij wist niet waar zij woonde. De moeder doet er alles aan om het contact tussen de vader en het kind te voorkomen. De vader wil graag een band opbouwen met het kind. Hij wil niet de plaats van de ex-vriend van de moeder innemen of afpakken. Er zijn geen verklaringen van deskundigen die bevestigen dat contactherstel schadelijk is voor het kind.
De vader merkt op dat het gezamenlijk gezag de afgelopen jaren geen probleem heeft opgeleverd. De vader zal meewerken aan alle noodzakelijke behandelingen van het kind. Ondanks dat de ouders geen contact hebben, biedt de vader geen weerstand.
De moeder heeft zich op het standpunt gesteld dat het verzoek van de vader moet worden afgewezen. Sinds het uiteengaan van partijen heeft de vader nauwelijks initiatief genomen om de zorgregeling met het kind te hervatten. Het kind is vervreemd van haar vader. Zij wil geen contact met hem en reageerde boos, verdrietig en paniekerig toen moeder het verzoek van vader met haar besprak. De moeder vindt het niet belangrijk dat het kind de vader leert kennen, want zij heeft al een (andere) vader.
Verder heeft de moeder (zelfstandig) verzocht om haar voortaan te belasten met het eenhoofdig gezag over het kind.
De moeder oefent al jaren min of meer alleen het gezag over het kind uit. Tot nu toe ging dat zonder problemen, maar zij voorziet problemen in de toekomst. De verstandhouding tussen partijen is na de echtscheiding verslechterd. De communicatie tussen partijen is zodanig slecht dat zij niet in staat zijn om samen beslissingen te nemen in het belang van het kind.
De rechter kan bepalen dat het gezag over een kind naar één ouder komt als er een onaanvaardbaar risico is dat het kind klem of verloren raakt tussen de ouders en er op korte termijn geen verbetering zal komen. Verder kan een dergelijk verzoek worden gedaan als het anderszins in het belang van het kind is.
Het hof oordeelt dat er sprake is van gewijzigde omstandigheden op grond waarvan de moeder een verzoek kan voorleggen aan de rechter om wijziging van ouderlijk gezag. Immers de vader is na een hele lange tijd weer in beeld.
Het hof stelt vast dat de vader een moeilijke periode heeft doorgemaakt waarin hij niet beschikbaar is geweest voor het kind. De vader heeft tien jaar geen invulling gegeven aan zijn vaderrol. Toch heeft het al die jaren niet voor problemen geleid. Hoewel de vader al jaren buiten beeld is geweest, heeft de moeder eerder geen aanleiding gezien om het verzoek tot eenhoofdig gezag in te dienen bij de rechter.
Het hof ziet onvoldoende aanknopingspunten dat het kind klem of verloren is geraakt tussen de ouders. Ook anderszins is niet gebleken dat het in het belang van het kind is dat de moeder voortaan alleen met het gezag is belast. Gelet hierop blijven beide ouders belast met het gezag over het kind.
Ten aanzien van zorgregeling overweegt het hof als volgt. Het hof constateert dat de moeder en het kind zich in de steek gelaten voelen door de vader. De vader is te lang buiten beeld geweest en hij wil zijn verantwoordelijkheid daarvoor nemen. Na al die jaren 
hoeft het voor het kind en de moeder niet meer. Het kind zou niet beter weten dat haar moeder er altijd voor haar is geweest en haar vader niet. Het kind is duidelijk in haar mening: ze wil geen contact met haar vader en wil niets van hem weten.
Hoewel het hof begrip heeft voor de gevoelens van de moeder en het kind, baart dit het hof zorgen. Het kind heeft namelijk geen actieve herinneringen aan haar vader. Het kind was heel jong toen de vader uit haar leven verdween. De moeder is de enige die herinneringen heeft aan de vader. De vraag is in hoeverre het kind beïnvloed is door de negatieve emoties van de moeder als het gaat over de rol en het beeld van de vader. De moeder is stellig in woord en daad, namelijk dat het niet belangrijk is dat het kind haar vader leert kennen en het niet in haar belang is. Dit maakt het voor het kind erg moeilijk, zo niet onmogelijk, om ook maar enige ruimte te voelen om haar vader weer in haar leven toe te laten. De moeder lijkt geen besef te hebben van de gevolgen van het ontbreken van elk contact met de vader voor de ontwikkeling van het kind.
Het hof overweegt dat het juist voor het kind belangrijk is dat zij haar vader opnieuw leert kennen en zich zelfstandig, los van de moeder, een beeld van hem kan vormen. Gelet hierop acht het hof het in het belang van het kind dat zij begeleide contacten met haar vader krijgt.
Hebt u vragen over gezag of omgang met uw kind? Neem dan vrijblijvend contact op met onze familierechtadvocaten.
