Niet betalen als pressiemiddel…?

Geplaatst op 5 februari 2021 door mr. ing. J.A.J. (Jeroen) Hendriks

Regelmatig zien wij dat wanneer ondernemers een geschil hebben met een andere partij, er niet meer wordt betaald. Vaak gebeurt dit uiteraard met als doel de andere partij er toe te bewegen zijn verplichtingen na te komen. Aldus als een pressiemiddel. Maar heeft u wel de bevoegdheid om een betaling op te schorten als u niet tevreden bent?

Opschorting

Onder omstandigheden mag de betaling van openstaande facturen uitblijven als de andere partij tekortschiet. De teleurgestelde partij kan dan gebruik maken van een zogenaamd opschortingsrecht. Dat betekent dus dat men een verplichting, zoals een betalingsverplichting, opschort totdat de andere partij zijn verplichtingen nakomt.

In de praktijk blijkt helaas vaak dat er niet op de juiste wijze wordt omgesprongen met deze wettelijke bevoegdheid. En dat is jammer, want dat kan vervelende consequenties hebben. Wie onbevoegd opschort raakt namelijk in verzuim. De partij die in verzuim is loopt het risico de schade die de andere partij lijdt, te moeten vergoeden. Bovendien verspeelt hij daarmee bepaalde rechten. Het is daarom van belang om voorzichtig om te springen met deze bevoegdheid.

Even een voorbeeld; u bent niet tevreden over geleverde planten. U heeft een onafhankelijk deskundige de planten laten beoordelen en die stelt vast dat het plantmateriaal ondeugdelijk is. Uw leverancier maakt geen aanstalten om de planten te vervangen ondanks uw goed onderbouwde klachten. Kunt u nu de betaling van facturen van uw leverancier opschorten?

Alvorens u dit overweegt dient u een aantal stappen te doorlopen.

Stap 1: de overeenkomst

Controleer altijd eerst de overeenkomst die u gesloten heeft. Voor hetzelfde geldt is uw recht op opschorting contractueel uitgesloten. Vaak staat dit in de toepasselijke algemene voorwaarden, de kleine lettertjes!

Is uw recht op opschorting uitgesloten en u schort toch een betaling op, dan heeft u een serieus probleem. Uw leverancier mag uw onterechte beroep op opschorting opvatten als een mededeling waaruit hij kan afleiden dat u tekort zult schieten in de nakoming van uw betalingsverplichting (artikel 6:83 sub c Burgerlijk Wetboek). Het gevolg daarvan is dat u in verzuim zult geraken. En de vervelende consequentie daarvan is dat u uw recht op ontbinding van de overeenkomst of schadevergoeding verspeelt. Schort dus niet op als dat contractueel is uitgesloten!

Stap 2: Welke betaling opschorten?

Is opschorting niet uitgesloten, dan is vervolgens van belang welke verplichting u wilt opschorten. Is dat de betalingsverplichting ter zake de ondeugdelijke levering, dan heeft u het recht die betaling op te schorten. Wel is van belang dat u na gaat of de tekortkoming de opschorting rechtvaardigt. Stel, driekwart van de geleverde planten verkeert in prima conditie. U mag dan uiteraard niet de gehele factuur opschorten.

Maar het kan ook zo zijn dat u deze levering vooruit heeft betaald. Opschorting van deze betalingsverplichting is dan niet meer mogelijk. Maar wellicht heeft u nog wel een betalingsverplichting uit hoofde van een andere overeenkomst. Dat kan zelfs een vooruitbetalingsverplichting zijn voor een andere partij die nog niet is geleverd. In dat geval dient u na te gaan of u deze betalingsverplichting wellicht mag opschorten.

Een opschorting van de betalingsverplichting uit hoofde van een andere overeenkomst is alleen dan toegestaan als er voldoende samenhang bestaat tussen deze betalingsverplichting en uw vordering tot levering van deugdelijk plantmateriaal. In de wet (artikel 6:52 lid 2 Burgerlijk Wetboek) is bepaald dat als partijen regelmatig zaken met elkaar hebben gedaan, die samenhang kan worden aangenomen. Gelet op het feit dat u regelmatig plantmateriaal bestelt, is deze samenhang aanwezig.

Ook hier geldt weer dat de opschorting proportioneel moet zijn. Vertegenwoordigt de betalingsverplichting een aanzienlijk hogere waarde dan de vordering tot vervanging van de planten? Dan zult u een gedeelte kunnen opschorten maar niet de gehele factuur.

Schort u terecht (een gedeelte van) de betaling op van planten die nog geleverd moeten worden? Dan is de leverancier toch verplicht die partij op het afgesproken tijdstip te leveren. Doet hij dit niet dan pleegt hij wanprestatie met alle gevolgen van dien.

Stap 3: is nakoming mogelijk

Schort u betaling op van de factuur terzake de bewuste ondeugdelijke partij planten, dan heeft u alle stappen doorlopen. Is het echter zo dat u een andere betalingsverplichting wilt opschorten dan bent u er nog niet. Van belang is dan namelijk of de nakoming van de verplichting van uw wederpartij nog mogelijk is. Is de nakoming blijvend onmogelijk, dan vervalt uw recht op opschorting.

Van blijvende onmogelijkheid is bijvoorbeeld sprake als de leverancier uiterlijk in een bepaalde week diende te leveren. Bijvoorbeeld omdat u de planten na opkweek op voorhand heeft verkocht aan een afnemer. Deelt uw leverancier mede dat herlevering die week niet mogelijk is vanwege gebrek aan voorraad, dan is nakoming blijvend onmogelijk. U mag dan niet over gaan tot opschorting van de betaling van een andere levering. Die moet u gewoon betalen.

Uiteraard kunt u in dat geval wel overgaan tot gehele of gedeeltelijke ontbinding van de overeenkomst ter zake de levering van slechte kwaliteit. Daardoor zal er voor de leverancier een verplichting tot terugbetaling ontstaan.

Einde opschortingsrecht

Heeft u alle stappen doorlopen en bent u geen obstakels tegengekomen dan kunt u opschorten. Sorteert opschorting als pressiemiddel effect doordat er alsnog geleverd wordt? Houdt er dan wel rekening mee dat uw opschortingsrecht daarmee komt te vervallen. Opgeschorte facturen waarvan de vervaltermijn is verstreken, dienen direct betaald te worden.

Tot slot

In het voorbeeld is er van uit gegaan dat zeker is dat het plantmateriaal van slechte kwaliteit was bij levering. Het kan uiteraard ook zo zijn dat u niet tevreden bent maar dat het nog maar de vraag is of er sprake is van wanprestatie. Ook dan doet u er goed aan om niet zo maar gebruik te maken van een opschortingsrecht. Blijkt achteraf dat u ten onrechte niet heeft betaald, dan bent u in verzuim. Dan zult u het hoge tarief van de wettelijke handelsrente (8%) moeten vergoeden over de factuur. Ook kunt u dan geconfronteerd worden met de incassokosten die de andere partij heeft gemaakt.

Hebt u vragen over opschorting of nakoming? Neem dan vrijblijvend contact met ons op!

Gepubliceerd op 5 februari 2021 door: mr. ing. J.A.J. (Jeroen) Hendriks