In de voorwaarden van installateurs lees ik regelmatig dat het recht op herstel vervalt als er niet binnen zes maanden na oplevering een vordering wordt ingesteld. Mag dit zo maar, een vervalbeding?
Ja, een installateur mag een beroep doen op een dergelijk vervalbeding in algemene voorwaarden. Dit soort bedingen komt overigens niet alleen voor in voorwaarden. Dergelijke bepalingen staan ook in de wet. Het gaat dan met name om de verplichting om tijdig na het moment van ontdekking van een gebrek of na het moment waarop je behoorde te ontdekken dat er een gebrek is, je beklag te doen bij de installateur. Doe je dit niet? Dan vervalt het recht op herstel of schadevergoeding.
In de wet staat geen vaste termijn genoemd. Zo bepaalt art. 6:89 Burgerlijk Wetboek:
De schuldeiser kan op een gebrek in de prestatie geen beroep meer doen, indien hij niet binnen bekwame tijd nadat hij het gebrek heeft ontdekt of redelijkerwijze had moeten ontdekken, bij de schuldenaar terzake heeft geprotesteerd.
Sommige bedrijven hanteren wel een vaste termijn in hun voorwaarden. Toch wil dat niet zeggen dat je rechten na het verstrijken van die termijn zijn vervallen. De rechter zal namelijk bekijken in hoeverre de installateur daadwerkelijk nadeel heeft ondervonden doordat je de termijn niet in acht hebt genomen.
De meest gevaarlijke vervalbedingen zijn overigens de zogenaamde processuele vervaltermijnen. In de ALIB-voorwaarden voor installerende bedrijven van Uneto-VNI zijn twee van dit soort termijnen te vinden. Daar wordt namelijk bepaald dat het vorderingsrecht vanwege een gebrek na verloop van een maand nadat je de installateur in gebreke hebt gesteld, vervalt. Bovendien is de rechtsvordering niet ontvankelijk indien deze niet binnen zes maanden na oplevering wordt ingesteld. Er zijn dus twee termijnen die onafhankelijk van elkaar beginnen te lopen, de één na oplevering en de ander nadat je de installateur in gebreke hebt gesteld. Verloopt één van deze termijnen en je bent geen procedure begonnen tegen de installateur dan heb je het nakijken.
Wil je niet gebonden zijn aan deze termijnen dan kun je bedingen dat in de opdracht wordt opgenomen dat deze bepalingen niet gelden. Sommige installatiebedrijven wijken soms in hun offerte zelf al bewust of onbewust af van de termijn van zes maanden na oplevering, doordat zij garantie op het werk geven voor een langere periode dan zes maanden.
In dat geval kun je nakoming vragen van deze garantieverplichting zonder dat de vervaltermijn daaraan in de weg staat. Mochten de vervaltermijnen wel geldig zijn dan is het uiteraard van belang om de termijnen goed te agenderen. Is er een gebrek dat niet wordt verholpen? Stel de installateur dan in gebreke en neem contact op met een advocaat, zodat verval van rechten wordt voorkomen.
Geldt voorgaande ook als u niet handelde in bedrijf of beroep? Nee, consumenten worden in het Nederlands recht beschermd. In het burgerlijk wetboek staan twee artikelen. De zogenoemde ‘grijze‘ en ‘zwarte‘-lijst. In de grijze lijst staan bepalingen opgesomd waarvan vermoed wordt dat deze ‘onredelijk bezwarend’ zijn. Dat vermoeden mag door de gebruiker van de algemene voorwaarden worden weerlegd. Lukt dat? Dan geldt de betreffende bepaling in de algemene voorwaarden. Lukt dat niet? Dan is de betreffende bepaling vernietigbaar. In de zwarte lijst staan bepalingen opgesomd die, hoe dan ook, onredelijk bezwarend zijn. Eén van deze onredelijk bezwarende bepalingen is:
g. dat een wettelijke verjarings- of vervaltermijn waarbinnen de wederpartij enig recht moet geldend maken, tot een verjarings- onderscheidenlijk vervaltermijn van minder dan een jaar verkort;
Dat betekent dat in een overeenkomst met een consument de vervaltermijn niet korter dan één jaar mag zijn. Staat er wel een kortere termijn in de voorwaarden? Dan is die bepaling vernietigbaar. Komt u er met uw leverancier niet uit? Neem dan contact op met een advocaat, zodat verval van rechten wordt voorkomen.
[Deze bijdrage is een bewerking van een artikel dat eerder is geplaatst in het Vakblad voor de Bloemisterij]
