Waarschuwingsplicht overheid

Geplaatst op 1 februari 2023 door mr. ing. J.A.J. (Jeroen) Hendriks

Een teler van lelies lijdt schade nadat hij zijn gewas met oppervlaktewater beregent. Het oppervlaktewater blijkt verzilt te zijn. Hij verwijt het waterschap en de gemeente nalatigheid. De teler claimt €280.000 aan schade. De teler vangt bot bij de rechter maar geeft niet op. Hij gaat in hoger beroep bij het Gerechtshof in Amsterdam.

Verzilting van water

De verzilting van het oppervlaktewater ontstaat nadat Rijkswaterstaat de zeewering versterkt. Daarbij wordt zand opgespoten zodat er een nieuwe duinenrij ontstaat. Volkstuinders in deze polder klaagden al eerder over de toename van het zoutgehalte in het oppervlaktewater. De gewassen die zij telen liepen schade op. De gemeente en het waterschap besluiten daarom om een doorspoelsysteem te maken. Met een persleiding wordt extra zoet water de polder ingelaten.

De lelieteler merkt op een zeker moment zijn gewas beschadigd raakt. Het oppervlaktewater dat hij gebruikt om zijn gewas te beregenen, blijkt verzilt te zijn. Uit onderzoek volgt dat het doorspoelen met de persleiding en het opmalen van het water in de watergang, substantieel heeft bijgedragen aan de verzilting van die watergang.

Onrechtmatige daad

De teler stelt dat het aanleggen en in stand houden van het doorspoelsysteem onrechtmatig is jegens de teler. Daar gaat het hof echter niet in mee.

Het hof is wel van oordeel dat het waterschap en de gemeente nalatig zijn geweest door niet te waarschuwen. Van belang is dat met de aanleg van het doorspoelsysteem voorzienbaar was dat zout in de watergang terecht zou komen. Het waterschap en de gemeente waren bovendien op de hoogte van het risico van verzilting. De volkstuinders hadden namelijk soortgelijke klachten geuit nadat hun oogst mislukte. Het waterschap en de gemeente zijn er ook van op de hoogte dat de bollenteelt de belangrijkste economische sector is ter plaatse. Tevens wisten zij dat telers vaak water uit deze watergang halen om de gewassen te beregenen.

De schade die de teler lijdt bedraagt € 280.000. Het waterschap en de gemeente worden hoofdelijk veroordeeld om deze schade te vergoeden aan de teler.

Beleidsvrijheid

Over het algemeen is het niet eenvoudig om de overheid aansprakelijk te stellen voor haar handelen. De rechter zal rekening houden met de mate waarin de overheid beleidsvrijheid had bij haar handelen. Indien er sprake is van beleidsvrijheid is de toets van de rechter terughoudender. De rechter beoordeelt dan alleen of de overheid in redelijkheid tot de bestreden handeling is gekomen.

Klaarblijkelijk vindt het hof dat gemeente en waterschap in redelijkheid tot het doorspoelen van de polder over mochten gaan. Dit doorspoelen wordt namelijk niet als onrechtmatig beschouwd door het hof.

Waarschuwingsplicht

Dit ligt anders het niet waarschuwen. Als de overheid kan voorzien dat door haar handelen het risico op schade toeneemt, dan heeft zij de plicht daarvoor te waarschuwen. Zodoende is ondernemer in staat om maatregelen te nemen waarmee schade wordt voorkomen.

Heeft u nog meer vragen over tuinbouwrecht? Neem gerust contact op met ons kantoor, wij helpen u graag verder.

Gepubliceerd op 1 februari 2023 door: mr. ing. J.A.J. (Jeroen) Hendriks