De afgelopen maanden zuchtte het Westland onder de terreur van ‘Slash’. Slash vernielde sinds de zomer van 2015 inmiddels meer dan 300 autobanden. Daarnaast kraste hij in enkele auto’s een boodschap. Vandaag werd bekend dat de politie een verdachte heeft aangehouden: een 19-jarige ’s-Gravenzander. Inmiddels bereikte ons van meerdere kanten de vraag of de door Slash veroorzaakte schade op hem is te verhalen. Op die vraag geven wij, als Westlands advocatenkantoor, graag antwoord.
Die vraag is, als hij zo gesteld wordt, makkelijk te beantwoorden. Degene die een zaak die aan een ander toebehoort beschadigt of kapot maakt handelt onrechtmatig. De wet (art. 6:162 Burgerlijk Wetboek) bepaalt dat degene die jegens een ander onrechtmatig handelt verplicht is om de schade die de ander daardoor lijdt te vergoeden.
De vraag wordt al lastiger als we in de vraag ‘Slash’ vervangen door ‘de verdachte’. Dan wordt het antwoord al genuanceerder. Alleen als het slachtoffer kan aantonen dat zijn band is lek geprikt of zijn auto is bekrast door de verdachte, heeft een aansprakelijkstelling zin.
Het slachtoffer zal als eisende partij niet alleen moeten stellen, maar als dit betwist wordt, ook moeten bewijzen dat de aansprakelijkgestelde de veroorzaker van de schade is. Een verdachte zal, eenmaal aangesproken, al snel stellen dat hij juist deze band of juist deze lakschade niet heeft veroorzaakt. Is er dan geen bewijs van het tegendeel? Dan zal uw vordering worden afgewezen.
Het is te verwachten dat de verdachte te zijner tijd door het Openbaar Ministerie zal worden vervolgd. De Officier van Justitie zal, namens de maatschappij, middels wettig en overtuigend bewijs moeten aantonen dat de verdachte inderdaad degene is die inmiddels meer dan 300 autobanden vernielde en de lak van enkele auto’s beschadigde.
De ervaring leert dat de Officier van Justitie niet alle 300 gevallen in de tenlastelegging zal opnemen. Dat maakt de strafzaak alleen maar nodeloos complex, omdat dan vastgesteld moet worden dat de verdachte inderdaad al deze 300 autobanden heeft lek geprikt. De Officier zal daarom waarschijnlijk enkele goed bewijsbare zaken op de tenlastelegging opnemen.
Is de beschadiging van uw auto door de Officier van Justitie uitgekozen en op de tenlastelegging gezet? Dan kan dat uw vordering makkelijker maken. Komt de strafrechter namelijk in de strafzaak tot het oordeel dat de verdachte inderdaad uw band heeft lek geprikt en/of uw lak beschadigde, dan komt aan dat vonnis van de strafrechter dwingende bewijskracht toe in een civiele rechtszaak. In die rechtszaak mag de verdachte nog wel aantonen dat hij de schade niet toebracht, doch dat bewijs kan doorgaans niet geleverd worden. Zou hij dat wel kunnen, dan zou dat bewijs in de strafzaak al tot een vrijspraak hebben geleid.
Zou de aansprakelijkheid vastgesteld kunnen worden, dan komt de volgende vraag: welk bedrag kan er op de verdachte worden verhaald? Die vraag lijkt makkelijk te beantwoorden: u hebt immers een nieuwe autoband moeten kopen. Mogelijk hebt u daar de factuur nog van. Zo makkelijk is het echter niet. Dat komt omdat een autoband een aan slijtage onderhevig onderdeel van de auto is. Ook wanneer uw band niet lek geprikt wordt, moet om de zoveel tijd de band worden vervangen.
In de rechtspraak wordt dit opgelost door te werken met een ‘aftrek nieuw voor oud’. Dat betekent dat een schade-expert (of de rechter schattingsgewijs) bepaalt hoe ver uw oude, beschadigde, band al versleten was. Werd een gloednieuwe band kapot geprikt, dan ligt het in de rede om de schade vast te stellen op de aanschafprijs van een nieuwe band. Was de beschadigde band echter al voor de helft versleten op het moment dat de band werd lek geprikt? Dan ligt het in de rede om 50% van de aanschafwaarde als ‘aftrek nieuw voor oud’ in mindering te brengen, waardoor de verhaalbare schade 50% van de aanschafwaarde van de nieuwe band bedraagt.
Is uw lak is beschadigd? Dan wordt geen rekening gehouden met een aftrek ‘nieuw voor oud’. Immers, zonder lakbeschadiging zou u uw auto(deel) niet hoeven te laten spuiten. Dat betekent dat u de eventuele herstelkosten van het opnieuw deels spuiten van uw auto wel volledig kunt vorderen.
Die vraag is minder eenvoudig te beantwoorden. De eerste vraag die van belang is, mocht deze verdachte inderdaad de dader zijn, of hij voldoende verhaal biedt. Immers gaat het om behoorlijke bedragen. Uitgaande van meer dan 300 banden en een gemiddelde van circa € 125,00 per band nieuwprijs, gaat het in potentie om een schade € 37.500,00 (los van de hiervoor genoemde ‘aftrek nieuw voor oud’) alleen voor de beschadigde banden. Daarnaast is er ook nog van een aantal auto’s de lak beschadigd, waardoor delen van de auto opnieuw gespoten moesten worden. Het heeft alleen zin om moeite te doen om geleden schade te verhalen, als de dader (zo nodig eenmaal veroordeeld) de schade ook daadwerkelijk kan vergoeden. Zelfs al zou de dader een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren hebben, dan nog biedt deze verzekering geen dekking voor opzettelijk toegebrachte schade.
De tweede vraag die van belang is, is de opstelling van de verdachte zo hij veroordeeld zou worden. Indien hij, na een eventuele strafrechtelijke veroordeling, niet bereid zou zijn om de door hem veroorzaakte schade vrijwillig te vergoeden, dan zult u een civiele rechtszaak moeten aanspannen. Zelfs wanneer u de rechtszaak zelf zou doen, overstijgen de kosten van een rechtszaak de kosten van een autoband al snel. De kosten van de deurwaarder voor het uitbrengen van de dagvaarding zijn namelijk al € 99,87, daarnaast komen de griffierechten voor de rechtbank nog (ad. € 79,00). Waarom zou u een dergelijk bedrag investeren? Het enige voordeel van een rechtszaak is dat wanneer u hebt kunnen bewijzen dat de verdachte de dader was en u de omvang van uw schade hebt kunnen aantonen, het vonnis van de rechter gedurende twintig jaar ten uitvoer kan worden gelegd. Heeft de verdachte nu (nog) niet de middelen om aan het vonnis te voldoen? Dan hebt u nog twintig jaar de tijd.
Los van hetgeen hiervoor al werd geschreven over de bewijskracht van een strafrechtelijk vonnis in een civiele rechtszaak, is er nog een voordeel als de beschadiging van uw auto door de Officier van Justitie op de tenlastelegging wordt opgenomen. Immers bent u in dat geval een benadeelde partij. Dat betekent dat u zich voor de door u geleden schade kunt voegen in de strafzaak. Daarmee wordt aan de strafrechter niet alleen gevraagd om te bepalen of de verdachte ook de dader is, maar wordt tevens aan de strafrechter gevraagd om in dat geval de verschuldigde schadevergoeding vast te stellen.
Als benadeelde partij hoeft u geen kosten te maken voor de rechtszaak. Er hoeft geen dagvaarding te worden opgesteld, noch hoeft u griffierechten te betalen. U hoeft alleen maar een formulier dat het Openbaar Ministerie aan u toezendt ingevuld terug te sturen. Doe daar een kopie van de factuur bij (van de band en eventueel het overspuiten van een deel van de auto) en een verklaring van uw garage hoe ‘versleten’ uw beschadigde band was en de strafrechter kan uw vordering benadeelde partij beoordelen. Komt de strafrechter tot de conclusie dat de verdachte uw band lek prikte en/of uw lak beschadigde, dan is de kans groot dat de strafrechter uw vordering toewijst.
Wijst de strafrechter uw vordering toe en legt de rechter de schadevergoedingsmaatregel op? Dan incasseert het Centraal Justitie Incassobureau voor u de toegewezen schade. Betaalt de veroordeelde de schadevergoeding niet binnen acht maanden nadat de rechterlijke uitspraak onherroepelijk is geworden? Dan schiet de overheid het bedrag (tot maximaal € 5.000) zelfs aan u voor. U krijgt dan het toegewezen bedrag als voorschot van de overheid uitgekeerd, terwijl het Centraal Justitie Incassobureau dit bedrag verhaalt op de veroordeelde.
Doordat u enerzijds geen kosten hoeft te maken en anderzijds de voorschotregeling kan het, indien de beschadiging van uw auto aan de verdachte ten laste gelegd wordt, interessant zijn om u voor de door u geleden schade te voegen in de strafzaak tegen de verdachte. Hebt u hulp nodig bij het indienen van de vordering benadeelde partij? Dan hoeft u geen advocaat in de arm te nemen. U kunt voor (kosteloze) hulp aankloppen bij Slachtofferhulp Nederland.