Zembla belicht nieuwe misstanden UMC Utrecht

Geplaatst op 13 maart 2016

Op 4 november 2015 zond het tv programma Zembla een reportage uit over het UMC Utrecht. Wij hebben u daarover destijds geïnformeerd. Op 3 maart 2016 werd door genoemd tv programma opnieuw aandacht besteed aan de zorg in het UMC Utrecht. Uit de rapportage blijkt dat er meerdere behandelingen binnen het KNO-team niet goed zouden gaan.

Geen melding bij de Inspectie

Op de eerste plaats  heeft het ziekenhuis geen melding gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) van drie misgelopen operaties van zeer jonge kinderen met een zeldzame schedelafwijking. Tijdens deze operaties waren de daarvoor geeigdende protocollen niet toegepast. Na de operaties hadden de kinderen een scheef, asymmetrisch gezicht. Weliswaar kon, overigens in een ander ziekenhuis, een hersteloperatie worden uitgevoerd. Echter door de tijd die was verloren door de onjuiste ingreep in het UMC Utrecht het resultaat nog maar maximaal 90% in plaats van 100%. Het zal je kind maar zijn!

Efficiëntie krijgt prioriteit, ondanks bezwaren

Medische gegevensOp de tweede plaats besteedde men aandacht aan een groep van negen kinderen. Deze kinderen, die allen een gehoorstoornis hadden, waren onder behandeling in het Erasmus MC. In dit Rotterdamse ziekenhuis was echter geen budget meer om bij deze kinderen een cochleair implantaat (CI) te plaatsen. Daarom werden deze kinderen doorverwezen naar het UMC Utrecht. In Utrecht ging echter het nodig mis. Zo meldden de ouders van één van de kinderen dat zij voorafgaand aan de operatie niet met de opererend arts hebben gesproken. Ondanks dat zij herhaaldelijk om een gesprek hadden gevraagd. Bronnen binnen het ziekenhuis meldden aan Zembla dat stafleden geprotesteerd hebben tegen de overname van deze patiënten, omdat zij zich niet op de gebruikelijke wijze op de operaties konden voorbereiden. Maar het toenmalig afdelingshoofd zou deze bezwaren terzijde hebben geschoven.

Uit een intern rapport, waarop Zembla de hand wist te leggen, blijkt dat het hoofd audiologie binnen de KNO-afdeling van het UMC Utrecht rapporteerde dat binnen deze afdeling steeds meer de nadruk komt te liggen op het “vlot verloop van de implantatieprocedure.” Dit blijkt ook wel uit de wijze waarop de operatie is uitgevoerd. Internationaal is er een protocol hoe een cochleair implantaat het best geplaatst kan worden. In het UMC Utrecht gebruikte men echter een andere methode. Een methode die weliswaar sneller is, maar meer kans op complicaties geeft. Zo kan het cochleair implantaat bij die methode wel verzakken, hetgeen bij één van de patiënten ook gebeurde. Ook kunnen de elektroden niet goed geplaatst worden of beschadigd raken.  In de uitzending verklaarde zowel de Rotterdamse KNO-arts Van der Schroeff als de Antwerpse KNO-arts Offeciers dat de in het UMC Utrecht toegepaste techniek belangrijke nadelen heeft, die ook op latere leeftijd tot problemen kunnen leiden.

De juridische status van een protocol

Wat in de uitzending minder aandacht krijgt is de juridische kant van deze kwestie. Wat is de status van een medisch protocol? Een arts heeft de plicht om te handelen zoals een redelijk bekwaam en redelijk handelend zorgverlener. Deze norm impliceert dat de patiënt op zodanige wijze geneeskundig wordt behandeld dat hem geen (extra) gezondheidsschade wordt toegebracht. Doorgaans worden protocollen opgesteld door een beroepsvereniging van medisch specialisten. Een dergelijk protocol is bedoeld om de kennis van de aan deze vereniging verbonden artsen te bundelen. Omdat zo’n protocol geacht wordt te zijn gebaseerd op  consensus met betrekking tot medisch verantwoord handelen, vloeit daaruit voort dat een dergelijk protocol een weerslag is van de medisch professionele standaard. Daarom maakt dit protocol onderdeel uit van de geneeskundige behandelovereenkomst. Immers mag de patiënt verwachten dat hij conform protocol zal worden behandeld (ook wanneer de patiënt het protocol niet kent).

De Hoge Raad heeft in de zogenoemde protocolarresten bepaald dat een protocol inzake medisch handelen moet worden nageleefd. Alleen wanneer dit in het belang van de patiënt is, mag de arts hiervan afwijken. Een dergelijke afwijking moet met de patiënt worden besproken en kan alleen als dit beargumenteerd gebeurd. Indien een protocol niet is nageleefd zonder dat dit in het belang van de patiëntenzorg is en kan worden gemotiveerd, en er ontstaat schade waartegen het protocol nu juist beoogt een bescherming te bieden, dan betekent dit dat de arts (en daarmee het ziekenhuis) toerekenbaar tekortschiet. In dat geval is de arts c.q. het ziekenhuis schadeplichtig.

Bent u slachtoffer van een medische fout en hebt u hulp nodig bij het verhalen van uw schade? Neem dan vrijblijvend contact met ons op!