De standaardregeling is dat een werkgever een werknemer die drie jaar of langer in dienst is niet opnieuw een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan aanbieden. De nieuwe arbeidsovereenkomst geldt dan namelijk voor onbepaalde tijd. Óf wanneer de werknemer en werkgever drie maal een arbeidsovereenkomst sluiten, de daaropvolgende overeenkomst voor onbepaalde tijd is. Dit is de zogeheten ketenregeling.
Hierop zijn meerdere uitzonderingen mogelijk. Eén hiervan is dat een leerarbeidsovereenkomst niet meetelt in de ketenregeling. De wet schrijft namelijk voor dat de regeling niet geldt voor arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan in verband met een beroepsbegeleidende leerweg.
Bij een BBL-opleiding gaat een werknemer vaak een dag naar school. De overige dagen is de werknemer werkzaam voor het bedrijf. De werknemer is bezig de kneepjes van het vak onder de knie te krijgen. In het laatste stadium van de opleiding zal deze werknemer waarschijnlijk al meedraaien als een volwaardige werknemer. Toch ziet de werkgever de arbeidsrelatie dan vaak nog steeds niet als een volwaardig dienstverband. De werknemer moet het vak immers nog leren. De overeenkomst telt dan volgens werkgevers ook nog niet mee voor de ketenregeling.
Vanaf welk moment eindigt een leerarbeidsovereenkomst en begint de ketenregeling te lopen? Hierover oordeelde de Rechtbank Gelderland op 21 september 2023 als volgt.
Tussen een werkgever en werknemer geldt een leerarbeidsovereenkomst. Deze overeenkomst is aangegaan voor een bepaalde periode. Er is dan ook een einddatum bekend. In de leerarbeidsovereenkomst staat ook dat het dienstverband van rechtswege eindigt op het moment dat de werknemer het diploma behaalt. De werknemer behaalt het diploma eerder dan de einddatum die is opgenomen in de leerarbeidsovereenkomst. Na het behalen van het diploma is de werknemer blijven doorwerken. Na het verstrijken van de einddatum in de leerarbeidsovereenkomst is drie maal een nieuwe arbeidsovereenkomst aangegaan. Telkens voor een jaar, dus in totaal drie jaar.
De werkgever veronderstelt dat hij de arbeidsovereenkomst nadien van rechtswege kan laten eindigen. De werknemer stelt zich op het standpunt dat inmiddels een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd geldt.
De rechtbank stelt de werknemer in het gelijk. De rechtbank oordeelt dat vanaf het behalen van het diploma de telling van de ketenregeling start. Immers geldt het dienstverband niet meer als aangegaan in het kader van de beroepsbegeleidende leerweg. De uitzondering op de ketenregeling is dan niet meer van toepassing. Door het overschrijden van de maximale termijn van drie jaar ontstaat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Het is gebruikelijk dat een leerarbeidsovereenkomst eindigt wanneer de werknemer de opleiding niet meer volgt. Dit kan als de werknemer het diploma haalt, maar ook als de werknemer de opleiding vroegtijdig beëindigt. De opgenomen einddatum is daarmee niet meer van toepassing. Het is voor werkgevers dan ook van belang dat zij op de hoogte blijven van de voortgang van de opleiding van de werknemer. In de zaak bij de rechtbank Gelderland oppert de werkgever namelijk dat hij niet op de hoogte was van het behalen van het diploma. De rechtbank veegt dit verweer van tafel. Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever om hiervan op de hoogte te zijn.
Werkgevers wees dus alert! Informeer geregeld naar de voortgang van de opleiding.
Heeft u als werkgever of werknemer vragen over dit onderwerp? U kunt te allen tijde contact opnemen met onze arbeidsrechtspecialisten.