Met enige regelmaat krijgen wij cliënten na het overlijden van hun vader of moeder op kantoor. Zij zijn dan er achter komen dat de broer of zus de jaren voorafgaand aan het overlijden toch best ruimhartig gebruik hebben gemaakt van de bankrekening van vader of moeder. Althans dat is de indruk die dan bestaat. Het eerste wat dan geroepen wordt, is dat het geld moet worden teruggestort. Het moet volgens hen alsnog bij de verdeling van de erfenis worden betrokken. Maar gaat dat dan ook zo makkelijk?
Een voorbeeld dat met enige regelmaat terugkomt in de rechtspraak is de volgende uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland. De uitspraak is van vorig jaar.
In deze zaak gaat het om het volgende. Twee broers zijn de erfgenamen van hun moeder. De ene broer, eiser heeft sinds de scheiding van hun ouders in 1989 geen contact meer met moeder gehad. De andere broer, gedaagde, heeft de (mantel-) zorg voor moeder voor zijn rekening genomen. Na het overlijden van moeder heeft de ene broer inzage verzocht en verkregen in de bankafschriften van zijn moeder. Hieruit heeft hij opgemaakt dat zijn broer over een periode van 7 jaar overboekingen, uitgaven en pinopnames heeft gedaan van de bankrekening van zijn moeder. Totaal ruim € 30.000. Deze uitgaven passen volgens hem niet binnen haar levenspatroon en zijn ook niet ten goede aan moeder gekomen, zo stelt hij.
Nu niet is gebleken dat zijn moeder heeft ingestemd met de door de andere broer uitgevoerde financiële handelingen, meent broerlief dat zijn broer het bedrag moet terugbetalen aan de nalatenschap. Verder moet er volgens hem ook nog bedrag worden vergoed van € 3.000, vanwege verdwenen sieraden en kostbaarheden. Tot slot vindt hij, dat omdat zijn broer goederen heeft verzwegen, zijn broer geen aanspraak meer kan maken op zijn aandeel in de erfenis.
Allereerst vindt de rechtbank dat het aan de eisende broer is om te bewijzen dat de andere broer onrechtmatig heeft gehandeld door geld van de rekening van zijn moeder over te boeken. De hoofdregel is immers nog steeds, wie stelt moet bewijzen. De broer heeft nog wel aangevoerd dat het voor zijn verzorgende broer makkelijker is om bewijs te leveren van de onttrekkingen nu hij weet waarvoor ze zijn gedaan. De rechtbank vindt dat onvoldoende. De rechtbank vindt dan ook niet dat men de bewijslast moet omdraaien. Dus de eisende broer moet bewijzen dat zijn andere broer fout bezig is geweest.
Tussen partijen is niet in geschil dat de andere broer als mantelzorger moeder heeft bijgestaan en hij over de bankrekening van zijn moeder bij ING kon beschikken. Vast staat dat hij ook daadwerkelijk geld van deze betaalrekening heeft overgemaakt en opgenomen en betalingen heeft verricht. De rechtbank vindt niet dat hij daarmee verplicht was om rekening en verantwoording af te leggen. In familierelaties zoals deze waarbij moeder zorgbehoevend was en waarin de broer als mantelzorger heeft voorzien, mag dit niet te snel worden aangenomen. Moeder heeft haar zoon het vertrouwen gegeven. Ook blijkt niet uit de banktransacties dat deze wat aard en/of omvang betreft niet gerekend kunnen worden tot het normale uitgavenpatroon van moeder.
Er werden maandelijks kosten maakte voor boodschappen, uitjes, groepsactiviteiten, vakanties en persoonlijke verzorging, zoals kleding, kapper, pedicure en waskosten. Die kosten werden regelmatig door de broer contant voorgeschoten. Daarna boekte hij het bedrag van de bankrekening van moeder naar zijn eigen bankrekening.
Verder heeft de broer toegelicht dat moeder hem een deel van de benzine vergoedde omdat hij moeder altijd vervoerde. Ook heeft moeder om diezelfde reden ook wel eens reparatiekosten van zijn auto betaald. Tot slot is het bedrag van € 30.000 ook niet dermate hoog gerekend over 7 jaar. Hieruit kan men dan ook niet afleiden dat de broer dit aan zichzelf heeft besteed. Ook het feit dat moeder de laatste jaren in een verzorgingstehuis zat, maakt dat niet anders. Niet bewezen is dat moeder met de betalingen niet heeft ingestemd. Ook het argument van de eisende broer dat sommige uitgaven niet noodzakelijk zijn geweest, passeert men. Het is immers aan moeder om te bepalen hoe zij haar geld uitgeeft.
Nu er volgens de rechtbank geen aanwijzingen zijn dat de broer het niet goed heeft gedaan, komt de rechtbank ook niet toe aan bewijslevering. Dit omdat de eisende broer daar volgens de rechtbank onvoldoende voor heeft gesteld.
Met de sieraden komt de broer ook al niet veel verder. Vast komt te staan dat deze sieraden jaren voor het overlijden van moeder zijn gestolen. Hiervan is toen zelfs aangifte gedaan. De eisende broer stelt hier niets meer tegenover zodat de vordering over de sieraden ook strandt. Nu dus niet komt vast te staan dat de andere broer de sieraden heeft verzwegen, maakt hij gewoon nog steeds aanspraak op zijn aandeel in de erfenis.
Al met al worden dus alle vorderingen afgewezen. Ergens zal dat niet goed gevoeld hebben bij de broer die zijn moeder jarenlang niet heeft gezien. Het lijkt toch erg onlogisch om kosten contant voor te schieten en dan per bank weer aan jezelf over te maken. Waarom gebruikte de broer dan niet gewoon de pas van zijn moeder? Aan de andere kant zal de broer die jarenlang volstrekt te goeder trouw zijn moeder heeft verzorgd ook zo zijn bedenkingen hebben gehad. Een zoon die na jaren van geen contact na het overlijden komt kijken of er nog wat te halen valt, voelt ook niet goed.
Het was wellicht verstandiger geweest van moeder om haar zoon een notariële volmacht te geven waarin zij de verplichting tot rekening en verantwoording had laten opnemen. Maar goed, achteraf is makkelijk praten.
Heeft u vragen dan kunt u altijd vrijblijvend contact opnemen met ons kantoor op 0174-444 880.
