Is alimentatieplicht van stiefouders nog van deze tijd?

Geplaatst op 9 augustus 2023 door mr. D.P. (Daisy) Mandema

Niet alleen ouders hebben een alimentatieplicht voor hun kinderen. Ook stiefouders hebben op grond van de wet (art. 1:392 lid 1 sub c BW) een alimentatie/onderhoudsplicht voor hun stiefkinderen.

Wanneer geldt de huidige alimentatieplicht van stiefouders?

Stiefouders zijn op grond van de huidige wetgeving (art. 1:395 BW) alleen onderhoudsplichtig wanneer:

Dit betekent dat jij als stiefouder geen onderhoudsplicht hebt wanneer je ongehuwd of zonder geregistreerd partnerschap samenwoont met de ouder van de stiefkinderen.

Wanneer eindigt de huidige alimentatieplicht van stiefouders?

De huidige alimentatieplicht van stiefouders kan op twee manieren eindigen:

Knelpunten bij alimentatieplicht stiefouder

Nederland kent steeds meer samengestelde gezinnen. Dit zijn gezinnen waarbij stiefouders en/of stiefkinderen onderdeel uitmaken van het gezin. De berekening van de kinderalimentatie kan in zulke gevallen complex zijn. Dit komt omdat in het samengestelde gezin er meerdere kinderen zijn van verschillende ouders. In zo’n geval moet de alimentatieberekening rekening houden met de inkomens van zowel de ouders als de stiefouders. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld alimentatieverplichtingen voor de eigen kinderen van de stiefouder.

Daarnaast zien we in de praktijk vaak dat de alimentatieplicht van stiefouders tot nieuwe discussies kan leiden tussen de ouders. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin een ouder hertrouwt en daardoor onderhoudsplichtig wordt voor de kinderen van de nieuwe partner. Deze ouder kan hierdoor minder betalen voor zijn of haar eigen kinderen. Een andere situatie is waarbij de ene ouder juist minder wil betalen, omdat de andere ouder hertrouwt. In zo’n geval wordt de nieuwe partner dan mede onderhoudsplichtig voor de kinderen.

Voorts kan de alimentatieplicht van de stiefouders ook voor ongelijkheid zorgen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat voor een kind binnen hetzelfde gezin drie personen alimentatieplichtig zijn, terwijl voor het andere kind dat slechts twee personen zijn.

Tot slot is het mogelijk dat de ene ouder niet hertrouwt en enkel gaat samenwonen met de nieuwe partner. De nieuwe partner wordt dan niet onderhoudsplichtig voor de kinderen. De andere ouder besluit daarentegen wel te hertrouwen met de nieuwe partner. Op dat moment wordt die nieuwe partner wel onderhoudsplichtig voor de kinderen.

Wetsvoorstel afschaffing onderhoudsplicht stiefouder

Het is de vraag of de alimentatieplicht van de stiefouder nog wel van deze tijd is. De minister voor Rechtsbescherming heeft zich gebogen over deze vraag. Op 17 april 2023 pleitte hij in een brief aan de Tweede Kamer voor afschaffing van de stiefouderverplichting. Dit betekent dat er in de toekomst nog slechts maximaal twee personen onderhoudsplichtig zijn voor de kinderen: de juridische ouders. Een mogelijke afschaffing van de onderhoudsplicht van stiefouders doet de hierboven genoemde knelpunten verdwijnen. Nog onduidelijk is hoe de minister wenst om te gaan met reeds bestaande alimentatieplichten van stiefouders. Het is de vraag of deze onderhoudsverplichtingen blijven bestaan of dat om een wijziging van de alimentatie zal moeten worden verzocht.

Of de afschaffing van de onderhoudsplicht van stiefouders werkelijkheid wordt, moet de toekomst uitwijzen. De minister voor Rechtsbescherming streeft ernaar begin 2024 een wetsvoorstel hiertoe in te dienen.

Heeft u vragen over het wetsvoorstel afschaffing onderhoudsplicht stiefouder of wilt u meer weten over de alimentatie in het algemeen? Neem dan gerust contact op met een van onze familierechtadvocaten.

Gepubliceerd op 9 augustus 2023 door: mr. D.P. (Daisy) Mandema