Als een kind na scheiding met beide ouders opgroeit, dan is dat vrijwel altijd in twee huizen. Dat kind en ouder elkaar dan regelmatig moeten missen is onvermijdelijk en veelal moeilijk te verdragen. Het kind staat tussen ouders in en heeft een kwetsbare positie in het geheel. Welke stem heeft het kind in de besluitvorming over bijvoorbeeld de omgang met de andere ouder? Hardnekkig misverstand dat regelmatig voorbij komt, is dat een kind van 12 jaar zelf mag kiezen. Waar komt dit misverstand vandaan en houdt de rechter rekening met de mening van het kind?
Tot 18 jaar zijn kinderen minderjarig. Vanaf dat moment mogen zij beslissingen zelf nemen en kunnen zij gaan en staan waar zij willen. Tot die tijd nemen gezaghebbende ouders beslissingen over het kind. Als ouders er samen niet uitkomen neemt de kinderrechter een beslissing over het kind. Kinderen vanaf 12 jaar worden door de kinderrechter in de gelegenheid gesteld om hun mening kenbaar te maken. Dit gebeurt in het kindgesprek.
De kinderrechter houdt rekening met de mening van het kind. Dit betekent niet dat de kinderrechter de mening van het kind ook blindelings volgt. De kinderrechter weegt alle belangen af en neemt een eigen beslissing die soms afwijkt van de mening van het kind. Via deze link kunt u meer informatie over het onderwerp kindgesprek vinden. Kinderen vanaf 12 jaar mogen dus niet zelf beslissen bij welke ouder ze willen wonen of hoe vaak ze naar de andere ouder gaan. Dat is eigenlijk maar goed ook. Wanneer ouders het niet eens worden over de omgangsregeling legt dat immers grote druk op het kind.
De mate van contact dat beide ouders met hun kind hebben kan een twistpunt tussen gescheiden ouders zijn. Uitgangspunt is dat kinderen recht hebben op omgang met beide ouders, tenzij dit niet in hun belang is. Wanneer er problemen zijn in de relatie tussen ouder en kind en er zelfs contactverlies dreigt, wat is de rol van het kind dan? Niemand vindt dat het kind belast mag worden met een keuze tussen de ouders. De ouders dienen het eens te worden over de omgang. Als zij dat niet worden gebeurt het helaas dat kinderen in alle stress zelf keuzes maken.
Enerzijds vinden sommige ervaringsdeskundigen en professionals dat de zelfbeschikkingsruimte van het kind groot mag zijn. Voor hen is luisteren naar het kind leidend. Anderzijds vinden andere ervaringsdeskundigen en professionals dat een kind zich moet leren verhouden met z’n ouders zoals zij zijn en met hen moet omgaan. Ook als dat laatste lastig is. De vergelijking wordt gemaakt met een ouder die een kind ook niet thuishoudt van school als hij of zij de leerkracht niet aardig vindt. Daarnaast kunnen kinderen in een loyaliteitsconflict het heel moeilijk vinden om te vertellen wat ze echt willen.
In een beschikking van 31 augustus 2022 legt de rechtbank Amsterdam op treffende wijze aan de minderjarige uit waarom zij geen omgangsregeling met de andere ouder vastlegt:
Beste [minderjarige] ,
Ik heb met jou gesproken en je was heel duidelijk: je hebt geen behoefte aan contact met je vader en je bent er klaar mee om daar steeds over te praten. Ik ga je daar nu ook niet toe dwingen, want ik denk dat dat geen zin heeft. Maar ik hoop wel dat je over een tijdje zelf contact met je vader gaat zoeken, want je vader is een deel van jou en een deel van je leven. Daarom heb ik besloten dat je vader wel samen met je moeder de beslissingen over jou blijft nemen. Bedenk dat er altijd een andere kant is van het verhaal, ook aan het verhaal dat jij in je hoofd hebt over je vader. Maar die andere kant kan je alleen zien als je het een kans geeft. Je vader houdt van je en wil graag contact met je, dus die mogelijkheid staat altijd open.
Zit u met vragen over de zorgregeling of het kindgesprek of is er sprake van (dreigend) contactverlies met uw kind (en de andere ouder). Neemt u dan vrijblijvend contact op met een van onze familierechtadvocaten.
